Dialog na ponad setkę

Na ponad 1 200 m kw. więcej niż setka prac autorstwa aż 46 artystów. Z liczb warto jeszcze zapamiętać dwie: 11 i 17. Pierwsza odnosi się do 11. edycji Triennale Sztuki Sacrum, druga do czasu jej trwania, tj. 17 grudnia. Na odwiedzenie Miejskiej Galerii Sztuki mamy więc trzy miesiące. Warto!

Triennale Sztuki Sacrum to jedno z najważniejszych wydarzeń organizowanych w częstochowskiej Miejskiej Galerii Sztuki. – Ideę, by pokazać dzieła sztuki, które można było spotkać w kręgach sakralnych, to, by wynieść je na powierzchnie wystawiennicze galerii, wprowadził ponad 30 lat temu Wojciech Skrodzki. Potem tę myśl kontynuowali kolejni dyrektorzy instytucji, a dziś to ja mam zaszczyt otwierać kolejne już odsłony tego wydarzenia – mówiła Anna Paleczek-Szumlas, dyrektor częstochowskiej galerii.

Tegoroczna edycja jest już 11. z kolei. Nad jej kształtem pracowała rada programowa, w której - oprócz Paleczek-Szumlas - zasiedli: dr Anna Król, Katarzyna Wielechowska, dr hab., prof. IS PAN Zbigniew Benedyktowicz, dr hab., prof. PCz Jacek Sztuka, a także kuratorki wystawy - dr Barbara Major i Joanna Matyja.

Za każdym razem to właśnie rada wskazuje hasło przewodnie, które towarzyszy danej edycji. Tym razem zaczerpnięto je z filozofii Martina Bubera. – Co trzy lata stajemy przed dylematem, jakie hasło wybrać. „Ja i Ty / Ja – Ono” nawiązuje do relacji lub ich braku. Relacji między ludźmi, stworzeniami przyrodniczymi, bytami duchowymi. Zdecydowaliśmy się na taki ruch, uznając, że to taki czas, w którym dobrze przypomnieć o fundamentalnych sprawach. Mamy nadzieję, że ta wystawa pozwoli na różnego rodzaju refleksje – wyjaśnia Barbara Major.

I choć w trzech pierwszych odsłonach hasłowo zawsze dominowała „Wiara” (dopełniana odpowiednio „Człowiekiem” i „Sztuką”), potem tematyka wystawy mocno się rozszerzyła. Wystarczy tylko spojrzeć na dwie minione edycje: „Sacrum/profanum” (2013), „Wspólnota, współczucie, współczułość” (2016/2017), „Świętość natury?” (2020/2021).

- Utrzymujemy nazwę Triennale Sztuki Sacrum, bo tradycja i historia zobowiązują, ale coraz częściej wyjaśniamy, że nie chodzi o sacrum w pierwszym rozumieniu, sztukę związaną ściśle z wiarą i duchowością. Od kilku edycji Triennale ma bardzo uniwersalny wymiar, sięgamy po tematy, które są po prostu wzięte z życia, doświadczenia, a sztuka stanowi komentarz do codzienności. Tak jest i tym razem, bo rozmawiamy o relacjach i zależnościach, zarówno tych pozytywnych, jak i wiodących do konfliktów, bo i takich przecież nie brakuje – mówi Joanna Matyja.

Wystawę prezentującą m.in. grafikę, rzeźbę, malarstwo, instalacje, fotografię czy film, można oglądać we wszystkich salach galerii, czyli w sumie na ponad 1 200 m kw.

– Powiem nieskromnie, że do Triennale Sztuki Sacrum zawsze przygotowujemy się z rozmachem. Prace nad tym wydarzeniem cechują się dużą intensywnością. Tak właściwie jedno Triennale się kończy, a już myślimy o kolejnym – przyznaje Matyja. – W ramach tegorocznej wystawy prezentujemy prace aż 46 artystów. Samych prac pokazujemy dobrze ponad setkę. Jednak nie wiszą one, czy stoją tak po prostu obok siebie. „Ja i Ty / Ja – Ono” jest pewnego rodzaju tekstem, więc te dzieła ze sobą zestawione, korespondują ze sobą, wchodzą w dialog. Jako kuratorki wystawy próbujemy widzom sugerować pewne wątki czy motywy, choć oczywiście nie jest obligatoryjne, żeby odbierać wystawę wyłącznie według naszego zamysłu. Bardzo zachęcamy do szukania własnych tropów.

Ci, którzy będą chcieli podążyć ścieżką wytyczoną przez kuratorki, mogą wybrać się na oprowadzania kuratorskie, które zaplanowano w kolejnych tygodniach trwania ekspozycji.

– Wtedy można zapytać o wszystko. Chętnie odpowiemy na każde pytanie dotyczące wystawy – zapewnia Barbara Major. – Wydarzeń towarzyszących będzie oczywiście więcej, będziemy zapraszać także na pokazy artystycznych filmów dokumentalnych w OKF-ie. To naprawdę dobre produkcje, a poza dwoma czy trzema tytułami nie można ich tak normalnie obejrzeć w kinie. Szykujemy również premierę katalogu, który już tradycyjnie będzie towarzyszył wystawie.

Wernisaż „Ja i Ty / Ja – Ono” odbył się 16 września. Wśród autorów, których prace znalazły się na wystawie, padały głosy, że to najważniejsze wydarzenie artystyczne, w którym mieli przyjemność brać udział. Warto tu dodać, że w ramach 11. Triennale Sztuki Sacrum dialogują za sobą zarówno dzieła klasyków polskiej sztuki współczesnej, jak i przedstawiciele najmłodszego pokolenia.

Ekspozycja pozostanie w gmachu Miejskiej Galerii Sztuki aż do 17 grudnia.

– Warto obejrzeć tę wystawę, bo przede wszystkim porusza ona emocje, selekcja prac, które prezentujemy, została bardzo skrupulatnie przeprowadzona, a ich zestawienie nie jest przypadkowe. Zapraszam serdecznie każdego, kto będzie chciał troszeczkę pomyśleć o życiu, o sobie i o tym, co warto w nim zmienić – zachęca Anna Paleczek-Szumlas.

Artyści 11. Triennale Sztuki Sacrum:

Zuzanna Bartoszek, Stan Barański, Marcin Berdyszak, Kiejstut Bereźnicki, Maciej Bieniasz, Karolina Breguła, Krystyna Brzechwa, Tatiana Czekalska, Andrzej Desperak, Piotr Desperak, Kinga Flasza, Jacek Gaj, Leszek Golec, Anna Grzymała, Zuzanna Janin, Emilia Jechna, Stanisław Zbigniew Kamieński, Janusz Knorowski, Mirosław Koprowski, Mariusz Kruk, Katarzyna Kukuła, Tomasz Kulka, Yana Makukh, Krzysztof Kamil Malewicz, Tomasz Man, Olena Matoshniuk, Tomasz Michałowski, Lilya Nebera, Katarzyna Olma, Paulina Ortenburger, Darek Pala, Cyryl Polaczek, Józej Romasz, Patryk Różycki, Justyna Rybak, Zbigniew Rybczyński, Mirosław Sikorski, Łukasz Skąpski, Leszek Sobocki, Jerzy Filip Sztuka, Andrzej Tobis, Jacek Waltoś, Zdzisław Wiatr, Julianna Wińczyk, Julia Woronowicz, Joanna Woś.

We wtorki, czwartki, piątki, soboty i niedziele Miejska Galeria Sztuki prezentuje „Ja i Ty / Ja – Ono” od godz. 13.00 do 18.00, a w środy – od godz. 10.30 do 17.00. Bilety normalne kosztują 15 zł, ulgowe – 10 zł, a w środy wstęp jest bezpłatny. Informacje: galeria.czest.pl.

Fot. Robert Jodłowski/Miejska Galeria Sztuki