Złote Maski po trzech dekadach znów w Częstochowie

Marzec tego roku jest dla częstochowskiego teatru miesiącem, który zapisze się już na stałe w jego historii. Już za dwa tygodnie w gmachu przy ul. Kilińskiego odbędzie się uroczysta gala wręczenia Złotych Masek za rok 2023. Nasz teatr ma szansę na aż trzy statuetki!

Od lat powtarzaliśmy (nie bez podstaw), że Częstochowa ma pecha, jeśli chodzi o Złote Maski. Oczywiście w ostatnich latach zdarzały się nam pojedyncze nominacje, czasami zamieniające się w statuetki (w latach 2014 i 2015), ale wiele doskonałych tytułów (jak choćby „Efekt” czy „Proca”) przechodziło zazwyczaj bez echa. Zmienił to rok ubiegły.

W kwietniu ogłoszono listę nominowanych za rok 2022. „Częstochowę” dostrzeżono podwójnie – w kategoriach „Spektakl roku” i „rola kobieca w spektaklu dramatycznym”. Obie szanse dotyczyły produkcji „Kandyd, czyli optymizm” w reżyserii Rafała Szumskiego, a indywidualna nominacja trafiła do grającej Kunegundę – Hanny Zbyryt. Rozbudziło to nadzieję, że wreszcie pora na rekompensatę lat posuchy. I tak się stało, 27 listopada 2023 r. podczas gali w Operze Śląskiej w Bytomiu, ogłoszono oficjalnie, że „Kandyd” został spektaklem roku (pisaliśmy o tym na CGK).

Statuetka wiązała się nie tylko z prestiżem i docenieniem (to pierwszy w tym stuleciu częstochowski tytuł, który wygrał teatralną rywalizację), ale i tym, że to nasze miasto stanie się miejscem kolejnej gali. Tradycja każe, by finał organizowała instytucja, której spektakl został tym zwycięskim.

Poprzednia gala odbyła się „za Talara”

Ubiegłoroczna gala została przesunięta na jesień, czekano bowiem na finał remontu opery. W tym roku wszystko wraca do dawnego, wiosennego trybu, ponieważ – zgodnie z ideą konkursu – Złote Maski przyznawane są corocznie z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru.

I tak w poniedziałek, 25 marca podsumowanie osiągnięć teatralnych minionego roku, odbędzie się w gmachu przy ul. Kilińskiego 15. Złote Maski powracają na tę scenę po raz pierwszy od trzech dekad. Poprzednia taka gala miała miejsce za czasów dyrektury Henryka Talara (nagrodzonego Złotą Maską za reżyserię "Zemsty" Aleksandra Fredry i rolę McMarphy'ego w "Locie nad kukułczym gniazdem" Dale'a Wassermana w 1997 r.), a wraz z nim poprowadziła ją Iwona Chołuj. (dwukrotnie do Złotej Maski nominowana za role w "Pamiętniku narkomanki" i "Walentynkach").

-Tradycja honorowania teatrów, które w roku ubiegły otrzymały Złotą Maskę dla najlepszego spektaklu, sprawiła, że miejscem tej wyjątkowej gali będzie nasz teatr. To najważniejsza tego typu nagroda województwa śląskiego, więc jest to dla nas wydarzenie niezwykle ważne i nobilitujące, że to w Częstochowie spotka się polskie środowisko teatralne – mówi Magdalena Woch, p.o. dyrektora Teatru im. Adama Mickiewicza.

Trzy częstochowskie szanse na złoto

Radość ze Złotych Masek jest zaś poczwórna, bo dopełniają ją trzy nominacje za rok 2023. Te ogłoszono 8 marca. Komisja wytypowała nominowanych pośród 57 realizacji 23 producentów.

- Doceniono doskonałe aktorstwo w niezwykle wymagających spektaklach. Hanna Zbyryt otrzymała bowiem drugą nominację z rzędu dla najlepszej aktorki w spektaklu dramatycznym. Tym razem komisja zauważyła jej rolę Kustoszki w spektaklu „Zemsta” w reżyserii Joanny Drozdy. Ta ostatnia z naszych premier 2023 roku przyniosła również wyróżnienie dla Adama Hutyry grającego Cześnika Macieja Raptusiewicza. Jego nominacja jest podwójna, bo także za tytułową rolę w „Karierze Nikodema Dyzmy” – opowiada Woch.

Spektakl w reżyserii Gabriela Gietzky’ego, zrealizowany na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, doceniono też w innej kategorii, nominując choreografa Szymona Michlewicza-Sowę.

- Ta nominacja także nas bardzo cieszy. Szczególnie, że - ze względu na konstrukcję spektaklu - gra aktorska i choreografia zastąpiły w nim typową scenografię. To istotne, że ten zabieg został zauważony – dodaje p.o. dyrektora instytucji.

Nominacja dla Agaty Biziuk-Brajczewskiej

Jest jeszcze jedna nominacja, która cieszy jak „nasza”. Dotyczy ona bowiem Agaty Biziuk-Brajczewskiej, która od tego sezonu pełni funkcję konsultantki ds. programowo-artystycznych częstochowskiej sceny, a obecnie szykuje się do prapremiery „Uroku likwidacji” (ta już 16 marca!). Jej spektakl „Ślub” Witolda Gombrowicza, zrealizowany w Teatrze Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana w Bielsku-Białej, ma szansę zostać tym „roku”, a ona sama najlepszą reżyserką (co ciekawe, w tej kategorii rywalizuje z byłą dyrektor artystyczną częstochowskiej instytucji – Magdaleną Piekorz, reżyserką „Tootsie”).

Obfitujący w bardzo dobre realizacje rok 2023 zasłużył z pewnością na jeszcze więcej wyróżnień. Żal, że w kategorii „spektakl dla młodych widzów” pominięto autorską bajkę „Jak zostać smokiem?”, którą napisała i wyreżyserowała Karolina Okurowska-Wabnic. Dziwi również brak nominacji dla „Buma” w reżyserii Iwo Vedrala. Niemniej z niecierpliwością wyczekuję 25 marca, traktując go jako wielkie święto teatru i mając nadzieję, że choć jedna z częstochowskich nominacji znów przemieni się w „złoto”.

Złote Maski

Corocznie, z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru, przyznawana jest nagroda teatralna Złote Maski w województwie śląskim za szczególne osiągnięcia artystyczne w zakresie sztuki teatralnej. Tradycja sięga 1967 roku. Złotymi Maskami nagradzały artystów regionalne media oraz wojewodowie czterech województw - katowickiego, bielskiego, częstochowskiego i opolskiego. Od 1999 r. opiekę nad nagrodą przejęło województwo śląskie.

Złote Maski przyznaje Zarząd Województwa Śląskiego na podstawie propozycji komisji złożonej z ekspertów w dziedzinie teatru (Częstochowę reprezentują Joanna Warońska i Tadeusz Piersiak).

Złote Maski przyznawane są w 11 kategoriach: spektakl roku – nagroda dla instytucji; spektakl dla młodych widzów – nagroda dla instytucji; aktorstwo za rolę kobiecą w spektaklach dramatycznych; aktorstwo za rolę męską w spektaklach dramatycznych; aktorstwo za rolę w teatrach lalkowych; aktorstwo za rolę wokalno-aktorską; aktorstwo za rolę drugoplanową; reżyseria; scenografia; choreografia/ruch sceniczny oraz nagroda specjalna.

Listę nominacji za rok 2023 można znaleźć na www.slaskie.pl/content/maski-warte-zlota

Zdjęcia ze spektakli "Kandyd, czyli optymizm", "Kariera Nikodema Dyzmy" i "Zemsta" - Piotr Dłubak/Teatr im. Adama Mickiewicza

Zdjęcie z ubiegłorocznej gali wręczenia Złotych Masek oraz plakat - archiwum Teatru im. Adama Mickiewicza