Odkryte gniazda, łyse iglaki i ruda żelaza

W ramach drugiej lekcji „Edukacji przyDomowej” zmienimy się w detektywów próbujących dociec, czy zieleni na zimę pozbywają się wyłącznie drzewa liściaste, kiedy ptasie gniazda są odkryte z kamuflażu i co można znaleźć w podziemiach Częstochowy.

Celem naszej wyprawy dla młodszych i starszych będą parki miejskie pod Jasną Górą. Zachęcam, aby dotrzeć do nich Aleją Najświętszej Maryi Panny, bowiem po drodze będzie okazja na dodatkowe wypatrywanie interesujących nas obiektów.

Ptasie gniazda

Gniazda służą wielu gatunkom ptaków za dom, w którym wysiadują jaja i gdzie wykluwa się ich potomstwo. Pewnie wszyscy kojarzą mały koszyczek, podobny do miseczki, upleciony z licznych gałązek. Wiele gniazd dokładnie tak wygląda, ale oczywiście ich typów jest zdecydowanie więcej. Możemy je obserwować nie tylko w lesie, ale również na licznych drzewach w mieście. Ostatnio wybrałem się z lornetką na spacer po III Alei i parkach miejskich. Lornetka okazała się zbędna, bowiem w zimie, gdy drzewa nie mają liści, ptasie domy świetnie widać gołym okiem. Aż trudno mi uwierzyć, że wystarczy zadrzeć głowę do góry, aby móc na nowo odkrywać dobrze znane miejsca w centrum Częstochowy. Oczywiście, przyda się tutaj pewna dawka wytrwałości i spostrzegawczości.

Jeżeli macie ochotę dowiedzieć się więcej o ptasich domach, zachęcam do wysłuchania Anety Chmielińskiej, pedagożki leśnej prowadzącej świetny podcast o naturze „Dzikoprzygody”. Szczególnie polecam odcinek 67, zatytułowany „Sekrety ptasich gniazd”:

https://open.spotify.com/episode/2CkYZGsbu12cf8JGD...

Iglaki bez igieł

Wiedzą powszechną jest, że drzewa liściaste na zimę zrzucają liście, a iglaki to ostoja zieleni w mroźnym krajobrazie. Wśród drzew iglastych znalazł się jednak jeden zazdrośnik, który postanowił przejąć zwyczaje liściastych braci. Jest nim modrzew, jedyny rodzimy iglak, który pozbywa się igieł niczym liści. Trzeba przy tym odnotować, że igły są właściwie po prostu innymi wersjami liści, dzięki swej mniejszej powierzchni utrudniającymi parowanie życiodajnej wody.

Modrzewie potrafią rosnąć nawet 800 lat. Ich drewno jest bardzo odporne na trudne warunki atmosferyczne i ludzie chętnie używają go na przykład do budowy tarasów. Doceniono też jego odporność na wodę, wznosząc z tego materiału sporą ilość budynków w Wenecji. Surowiec ten wykorzystano również do budowy wieży radiostacji w Gliwicach, która przez cały wiek XX była najwyższą drewnianą konstrukcją na świecie. Do Gliwic możemy z łatwością dotrzeć pociągiem bezpośrednim Kolei Śląskich, a - aby w Częstochowie na własne oczy przekonać się, jak rosną modrzewie w miejskim ekosystemie - wystarczy wybrać się w okolice Miejskiej Galerii Sztuki i do Parku 3. Maja.

Wspomnianą wyżej gliwicką wieżę można podejrzeć również w tym materiale wideo:

Muzeum Górnictwa Rud Żelaza

Częstochowa leży na Jurze Polskiej, pełnej skał, jaskiń i zamków. Właściwie to leży na jej granicy. Tuż obok, po zachodniej stronie przylega do tej krainy Częstochowski Obszar Rudonośny. Choć nasze miasto znajduje się w województwie śląskim, to historycznie nie jesteśmy częścią Śląska. Widać to chociażby po kopalniach, u nas wydobywano rudę żelaza, na Śląsku - węgiel. Nie da się przy tym ukryć, że już od kilkudziesięciu lat nasze kopalnie mają wolne. Wciąż jednak możemy poznać atmosferę podziemnej pracy, wybierając się na wspaniałą przygodę do częstochowskiego Muzeum Górnictwa Rud Żelaza. Można w nim poczuć wyjątkową, kopalnianą aurę i zobaczyć oryginalne wagoniki oraz maszyny górnicze. Można nawet dowiedzieć się, czym było smyczenie kibla! Nie mówcie nikomu, ale w środy wejście do muzealnej kopalni jest za darmo!

Ten obiekt jest tak wyjątkowy, że trafił na Szlak Zabytków Techniki. Każdego roku imprezujemy w trakcie jego święta, Industriady. Zobaczcie, co to za impreza: